Co powinniśmy wiedzieć o rozdzielnicach budowlanych?

Nie wykonamy większości prac budowlanych, wykończeniowych czy instalacyjnych, jeśli nie zadbamy o dostęp do sieci energetycznej.

Rozdzielnice budowlane, zwane również „eRBetkami” to dość nietypowy rodzaj rozdzielnic, które mogą funkcjonować na otwartej przestrzeni. Dzięki ich obecności na placu budowy możliwe jest zasilenie w energię elektryczną najróżniejszych odbiorników – zarówno znajdujących się na zewnątrz, jak i wewnątrz obiektu budowlanego. Najważniejszymi cechami tego typu rozdzielnic są wszechstronność, wysoki poziom bezpieczeństwa, szeroka funkcjonalność oraz mobilność. Ich głównym zadaniem jest dostarczanie energii elektrycznej, jak i zabezpieczenie instalacji przed możliwością wystąpienia zwarć bądź przeciążeń. Rozdzielnica budowlana jest wykorzystywana nie tylko na placach budowy, ale również wszędzie tam, gdzie potrzebne jest zasilanie i zapobieganie przeciążeniom instalacji elektrycznej o charakterze tymczasowym. Rozdzielnice budowlane są stosowane również przy infrastrukturze związanej z budową dróg. Obsługują niejednokrotnie obiekty sportowe podczas imprez sportowych i widowisk muzycznych. Rozdzielnica budowlana jest stosowana również przy obiektach remontowanych oraz przy obsłudze wydarzeń plenerowych, a także wszędzie tam, gdzie potrzebna jest tymczasowa energia elektryczna (na przykład kempingi i targowiska). Głównym zastosowaniem rozdzielnicy jest rozdział energii elektrycznej, lecz może również służyć do pomiaru zużycia energii. Występuje na rynku w różnych rodzajach i konfiguracjach. Dobrze wiedzieć, czym się różnią poszczególne rodzaje, aby dobrać rozdzielnicę zgodnie z planowanym wykorzystaniem oraz potrzebami.

Czym jest rozdzielnica elektryczna?

Rozdzielnia elektryczna jest niezbędną częścią każdej instalacji elektrycznej. Jest to skrzynka, w której znajdują się między innymi elementy sterujące i chroniące poszczególne moduły całego układu.

Rolą rozdzielni elektrycznej jest rozdzielenie zasilania elektrycznego na poszczególne obwody. Dzięki niej możliwa jest kontrola nad wszystkimi elementami należącymi do instalacji. W skrzynce elektrycznej znajdują się także elementy pozwalające na szybkie i bezpieczne odcięcie dopływu prądu.

Rozdzielnica elektryczna to część instalacji elektrycznej, której zadaniem jest rozdzielenie energii elektrycznej. W jej skład wchodzą przyrządy rozdzielcze, zabezpieczeniowe, pomiarowe, sterujące oraz sygnalizacyjne. W skrzynce znajdują się również przewody, różnego typu izolacje oraz elementy wsporcze. Do rozdzielni podłączona jest jedna lub kilka linii zasilających, a odchodzą od niej kable odpływowe.

Rozdzielnica zazwyczaj jest umieszczana w specjalnej wnęce lub szafce z możliwością zamknięcia. Jej usytuowanie powinno umożliwiać łatwy dostęp, dlatego najczęściej umieszcza się ją w przedpokoju lub korytarzu, nieopodal głównych drzwi. Rozdzielnia może czerpać zasilanie z kabla ziemnego ułożonego wzdłuż ogrodzenia lub z sieci wewnętrznej, z instalacji napowietrznej biegnącej po ścianie obiektu.

Rodzaje rozdzielni budowlanych

Podstawowe rodzaje rozdzielnic to standardowa rozdzielnica budowlana oraz rozdzielnica budowlana z licznikiem. Rozdzielnica budowlana z licznikiem oprócz zasilania energią elektryczną służy do pomiarów wykorzystania energii.

Kolejnym ważnym podziałem jest sposób montażu. Tutaj wyróżniamy rozdzielnicę stacjonarną oraz mobilną. Stacjonarna rozdzielnica budowlana rb to urządzenie często dużych gabarytów. Wyjątkiem są rozdzielnice ścienne - montowane w ścianie, jednak nie są one właściwie stosowane na placach budowy. Do obsługi dużych imprez plenerowych lub placu budowy wykorzystywana jest rozdzielnica budowlana z fundamentem. W zależności od modelu i producenta - wkopuję się ją w ziemię lub zalewa betonem.

Mobilna rozdzielnica budowlana, czyli rozdzielnica przenośna to urządzenie, które jak sama nazwa wskazuje, można przenosić w zależności od potrzeb w różne miejsce. Rozdzielnica przenośna może być niewielkich rozmiarów, posiadając zaledwie kilka gniazd i raczej będzie się nadawała do zastosowań garażowo-remontowych. Większa rozdzielnica przenośna z metalowym stojakiem jest używana również na placach budowy.

Materiał wykonania rozdzielnic budowlanych

Materiał, z którego została wykonana obudowa rozdzielnicy, jest również bardzo istotny. Materiał wykonania obudowy ma bezpośrednie przełożenie na wytrzymałość, trwałość a co za tym idzie sposoby wykorzystania. Najbardziej wytrzymałe mechanicznie obudowy wykonuje się z materiałów termoutwardzalnych oraz z metali (najczęściej jest to odpowiednio zabezpieczona blacha). Mniejszą wytrzymałość mechaniczną, ale za to wyższą odporność na warunki atmosferyczne posiada rozdzielnica aluminiowa. Rozdzielnica budowlana z licznikiem lub bez może być wykonana również z tworzyw sztucznych. Obudowa z tworzyw sztucznych jest charakterystyczna dla małych gabarytowo urządzeń przenośnych.

W informacjach podawanych przez producentów tego typu urządzeń możemy również spotkać parametr określający stopień ochrony przed deszczem oraz ciałami obcymi. IP44 to standardowa ochrona przed deszczem oraz ciałami obcymi o średnicy od 1 mm. Oznaczenie IP54 informuje nas o ochronie przed pyłem i deszczem, natomiast IP65 chroni nie tylko przed ciałami obcymi i pyłem, ale również strumieniem wody - obudowa jest bardzo szczelna.

Wyposażenie rozdzielni budowlanej

W środku rozdzielni budowlanej znajduje się szereg zabezpieczeń – wyłączniki nadprądowe, wyłączniki rożnicowoprądowe, a nawet ograniczniki przepięć. Ich zadaniem jest zatrzymanie przepięć w instalacji elektrycznej, dzięki czemu nasze urządzenia są bezpieczne. Gdy napięcie jest zbyt duże, ich zadaniem jest odcięcie przepływu energii elektrycznej. W domku na działce wystarczy zwykła rozdzielnia z wyłącznikami nadprądowymi i gniazdami 230V. Jeżeli jednak przewidujemy korzystanie z bardziej wymyślnych urządzeń, warto pomyśleć o wyposażeniu rozdzielni w inne gniazda – np. 32A 5P czy 16A 5P. W warsztatach samochodowych czy fabrykach często stosuje się rozdzielnie elektryczne z wyłącznikiem 0-1 czy L-O-P, które znacznie ułatwiają pracę. Często też przydatny może się okazać przewód zasilający wychodzący bezpośrednio z rozdzielni. Jeżeli nie jesteś elektrykiem, najlepiej zlecić zmontowanie rozdzielni osobie kompetentnej.

Co jeszcze warto wiedzieć o rozdzielnicach budowlanych?

Rozdzielnica budowlana powinna spełniać szereg norm i posiadać stosowne certyfikaty. Normy, których wymagania powinny spełniać rozdzielnice to między innymi PN-EN 60439-1:2003+A1:2006 oraz EN 60439-1:1999+A1:2004. Powinny ponadto posiadać znak zgodności CE, który jest certyfikatem zgodności wykonania z wymaganiami dla danej kategorii produktów (Dyrektywa Unii Europejskiej 2006/95/WE).

Rozdzielnica budowlana - jak wybrać?

Dla wielu jedną z najważniejszych kwestii jest liczba gniazd. Im więcej gniazd mamy, tym większe są możliwości. Ważny jest także rodzaj, bowiem wyróżnić możemy rozdzielnice zarówno standardowe, jak i te z pomiarem. Nie bez znaczenia jest materiał. Przekłada się on zarówno na wytrzymałość całej konstrukcji, jak i sposób wykorzystania. Warto zwrócić uwagę na możliwy zakres temperatur, a także na stopień ochrony urządzenia.

Montaż rozdzielnicy elektrycznej

Podłączenie rozdzielnicy elektrycznej nie jest proste. Podczas wykonywania prac bardzo ważna jest precyzja. Rozdzielnie prądu są zróżnicowane pod względem budowy oraz technologii działania. Właściwe połączenie między obwodami oraz elementami zabezpieczającymi warunkuje bezpieczną i bezawaryjną pracę całej instalacji elektrycznej. Prowadzenie czynności w tym zakresie wymaga odpowiedniej wiedzy i doświadczenia w dziedzinie elektryki. Błędy popełnione w trakcie montażu rozdzielnicy mogą skutkować uszkodzeniem podpiętych do niej urządzeń, a nawet doprowadzić do powstania pożaru. W związku z tym podłączenie tablicy rozdzielczej warto zlecić wykwalifikowanemu specjaliście z odpowiednimi uprawnieniami.