Dynamiczny rozwój elektromobilności sprawia, że ładowanie samochodów elektrycznych stało się niezwykle istotną kwestią. Warto jednak wiedzieć, że dostępne są różne metody i ładowarki, które zapewniają odmienną wydajność ładowania i sprawdzają się w innych sytuacjach. Sprawdź więc, jak wybrać najlepszy sposób na ładowanie Twojego samochodu elektrycznego.
Ładowanie samochodów elektrycznych prądem stałym i przemiennym
Zacznijmy od tego, że dostępne są dwa zasadnicze typy ładowarek o nieco odmiennym działaniu. Mamy bowiem stacje ładowania prądem przemiennym AC oraz prądem stałym DC.
Co ważne, w zasadzie wszystkie auta na rynku europejskim można ładować jedną i drugą metodą. Wyposaża się je bowiem zarówno w gniazda typu 1 (do ładowania AC), jak i gniazda CSS (do ładowania DC). Dzięki temu możemy wybrać taką metodę, która będzie dla nas najlepsza w danym momencie.
Warto bowiem wiedzieć, że ładowanie samochodu elektrycznego prądem stałym i przemiennym różni się w kilku istotnych aspektach. Po pierwsze odmienna jest moc, a co za tym idzie szybkość ładowania tymi metodami. Po drugie różna jest cena.
Operatorzy ładowarek nakładają bowiem inne marże w zależności od urządzenia. Okazuje się zatem, że ładowanie elektryka przez szybkie stacje ładowania DC może być ponad dwa razy droższe od ładowania na wolniejszych stacjach AC. Co więcej, dotyczy to tylko cen za energię, bez tzw. opłat czasowych, które doliczane są, gdy przekroczymy ustalony czas ładowania.
Nie dziwi zatem, że coraz większą popularnością cieszą się domowe ładowarki do samochodów elektrycznych, które są co prawda wolniejsze (działają na prąd przemienny), ale zdecydowanie bardziej ekonomiczne.
Ładowanie samochodu elektrycznego prądem stałym
Ładowanie samochodu elektrycznego prądem stałym DC (Direct Current) jest bezpośrednie. Oznacza to, że energia przesyłana jest wprost do akumulatora. To pozwala na uzyskanie bardzo dużej mocy ładowania (nawet 150 kW w przypadku ładowarek Tesla Supercharger).
Ładowarki do samochodów elektrycznych na prąd stały często pozwalają więc na pełne naładowanie baterii w zaledwie kilkadziesiąt minut. Warto jednak zaznaczyć, że niektóre auta nakładają ograniczenia maksymalnej mocy ładowania prądem stałym. Przykładowo Nissan Leaf, Renault Zoe czy BMW i3 mogą być ładowane z maksymalną mocą 50 kW, a np. Volkswagen e-Golf z mocą 40 kW. Takie ograniczenia mają przedłużać działanie baterii i chronić cały układ ładowania przed przeciążeniami.
Ładowanie samochodu elektrycznego prądem przemiennym
Z drugiej strony mamy ładowanie samochodów elektrycznych prądem przemiennym AC (Alternating Current), które jest zdecydowanie wolniejsze. Maksymalna moc takich ładowarek to 22 kW, ale tu również mamy do czynienia z ograniczeniami wynikającymi z konstrukcji poszczególnych pojazdów.
Ładowanie samochodu elektrycznego prądem przemiennym nie przebiega bowiem bezpośrednio. Taki prąd najpierw przechodzi przez prostownik zamontowany w samym pojeździe. Urządzenie to zmienia prąd przemienny na stały, ale w wielu przypadkach ogranicza też jego moc i to znacznie (często poniżej 7 kW).
Ponadto najmocniejsze urządzenia AC, czyli ładowarki do samochodów elektrycznych 22 kW, wymagają specjalnych sieci przesyłowych, odpowiednich kabli i zabezpieczeń. Oznacza to, że wiele ładowarek AC (także tych komercyjnych i ogólnodostępnych) to urządzenia o zdecydowanie niższej mocy.
Warto natomiast zauważyć, że stacje AC pozwalają na ładowanie samochodu elektrycznego w domu. Niewielkie urządzenia w formie tzw. Wallboxów oferują często małą moc, ale auto we własnym garażu możemy przecież podłączyć choćby na całą noc. Dzięki temu nawet powolne ładowanie elektryka prądem przemiennym o niskiej mocy ma sens i do duży.
Zauważmy bowiem, że posiadając prywatną stację do ładowania samochodów elektrycznych, płacimy tylko za realnie zużytą energię, bez dodatkowych prowizji, opłat czasowych itp. A jeśli dodatkowo mamy np. instalację fotowoltaiczną, koszt energii możemy zredukować właściwie do zera.
Ładowanie samochodu elektrycznego w domu, na mieście i w trasie
Jak pokazaliśmy, ładowanie samochodu elektrycznego może przebiegać z różną mocą, w różnym czasie i po różnej cenie. Najbardziej ekonomicznym rozwiązaniem jest własna stacja ładowania w domu, ale baterię czasem trzeba też uzupełnić na mieście czy w trasie.
Wybór właściwej metody zależy w tych przypadkach od wielu kwestii — czasu, jaki mamy na ładowanie, kosztów, ale również samego pojazdu i jego możliwości. Sprawdźmy więc, które metody będą najlepsze w różnych sytuacjach.
Ładowanie elektryka w domu
Jako domowe stacje ładowania wykorzystuje się urządzenia na prąd przemienny. Podłącza się je do tzw. “siły” (sieci 3-fazowej), ale również do klasycznej sieci na 230 V.
Warto zaznaczyć, że w sprzedaży dostępne są ładowarki o maksymalnej mocy 22 kW, ale ich montaż nie wszędzie jest możliwy. Podłączenie urządzenia wymaga bowiem specjalnych przyłączy i odpowiednich zabezpieczeń, których nie spotyka się powszechnie na posesjach prywatnych. Tego rodzaju ładowarki stosuje się więc raczej wyłącznie w przestrzeni publicznej.
Do zastosowań domowych częściej wybiera się zatem ładowarki do samochodów elektrycznych 11 kW. Tu jednak również trzeba uważać. Standardowa moc przyłączeniowa do domów prywatnych mieści się w zakresie 15-30 kW. Trzeba się zatem upewnić, że nasze konkretne przyłącze i instalacja wytrzymają takie obciążenia. Jeśli mamy obawy, możemy wybrać ładowarki o jeszcze niższej mocy.
Jeśli dobierzemy odpowiednie do naszej sieci urządzenie, ładowanie samochodu elektrycznego w domu będzie wydajne, bezpieczne i tanie. Oczywiście najlepiej taką ładowarkę połączyć z własnym źródłem zasilania — np. fotowoltaiką, ale nawet korzystając z prądu sieciowego, zauważymy znaczną oszczędność.
Co więcej, do domowej ładowarki nigdy nie ma kolejek, nie trzeba też do niej dojeżdżać i tracić czasu. Auto możemy podłączyć, kiedy i na ile chcemy — np. na całą noc, co nawet przy niskiej mocy zapewni skuteczne ładowanie “do pełna”.
Ładowanie samochodów elektrycznych w domu jest więc idealnym rozwiązaniem dla wszystkich posiadaczy takich pojazdów.
Ładowanie elektryków na mieście
Zdarza się oczywiście, że musimy skorzystać z miejskiej, publicznej ładowarki. Dzieje się tak np., gdy dużo jeździmy w ciągu dnia i nie mamy czasu na ładowanie elektryka w domu, albo gdy wyjedziemy do innego miasta.
Wybór najlepszej metody ładowania samochodu elektrycznego w takim wypadku zależy przede wszystkim od czasu i miejsca. Udając się na 8 godzin do biura, spokojnie możemy podłączyć auto do wolnych ładowarek publicznych na prąd przemienny. Przez kilka godzin bez problemu uzupełnimy baterię, a koszt 1 kWh będzie zdecydowanie niższy niż w przypadku szybkich ładowarek.
Jeśli jednak zależy nam na czasie, konieczne może być ładowanie elektryka z szybkiej stacji DC. Pamiętajmy jednak, że przy takich ładowarkach ściśle określone są limity czasu ładowania, a ich przekroczenie wiąże się z dodatkowymi opłatami.
Nie można też zapominać o tym, że same auta mogą ograniczać maksymalną moc ładowania. Korzystanie ze stacji, która ładuje elektryki z mocą 100 kW, podczas gdy nasze auto pozwala jedynie na 50 kW, nie ma sensu. Nie zaszkodzi to co prawda pojazdowi — realna moc ładowania będzie bowiem ograniczona — ale zapłacić możemy jak za ładowanie z mocą wyższą.
Posiadacze domowych ładowarek powinni też myśleć strategicznie. Jeśli koniecznie muszą ładować samochód elektryczny na mieście, mogą to zrobić tylko w takim stopniu, by spokojnie załatwić bieżące sprawy, wrócić do domu i tam uzupełnić baterię do końca.
Ładowanie elektryka w trasie
Istotną kwestią jest ładowanie samochodów elektrycznych w trasie, czyli np. na autostradzie. Dłuższe wyjazdy wymagają odpowiedniego planowania, ponieważ spora część aut elektrycznych ma dosyć ograniczone zasięgi. Co więcej, stacje ładowania wciąż nie są na tyle powszechne, by mieć pewność, że w razie konieczności na pewno na jakąś trafimy.
Przed wyruszeniem w dłuższą trasę warto więc rozplanować ładowanie elektryka. W tym celu trzeba sprawdzić, gdzie i jakie stacje ładowania są dostępne, wybrać odpowiednią drogę, ocenić, czy damy radę pokonać dystans między kolejnymi ładowarkami i ile czasu stracimy na samo ładowanie.
Oczywiście ze względów czasowych najlepiej korzystać z szybkich stacji, które pozwalają na ładowanie samochodu elektrycznego “do pełna” w kilkadziesiąt minut. Będą to przede wszystkim ładowarki DC o wysokiej mocy, choć pamiętać trzeba też o ograniczeniach maksymalnej mocy ładowania w konkretnych modelach pojazdów.
Jeśli wybieramy się w naprawdę dalekie trasy i planujemy podróż z noclegami, warto wybierać takie hotele czy motele, w których (lub blisko których) są odpowiednie stacje ładowania. Przy postoju nocnym warto oczywiście wybrać tańsze ładowarki AC.
Ciekawą opcją będą też przenośne ładowarki do samochodów elektrycznych. To niewielkie, mobilne urządzenia, które można zabrać ze sobą. Co prawda mają niską moc (często poniżej 4 kW), ale zazwyczaj można je podłączyć do zwykłego gniazdka 230 V. Pozwalają więc na ładowanie samochodu elektrycznego przez noc. Świetnie sprawdzają się np. na biwakach czy wakacjach.
Wybór odpowiedniej metody ładowania samochodów elektrycznych
Na koniec zaznaczmy wyraźnie, że odpowiedni wybór metody ładowania samochodów elektrycznych to w zasadzie kwestia wygody, indywidualnych potrzeb, czasu i kosztów.
Niemal wszystkie auta można ładować zarówno prądem stałym, jak i przemiennym. Mimo ograniczeń mocy, bez problemu można też korzystać z ładowarek mocniejszych. Po prostu nie wykorzystamy ich potencjału w pełni, ale nie uszkodzą one samochodu.
Dobre praktyki ładowania samochodów elektrycznych dotyczą zatem głównie oszczędności (czasu i pieniędzy) oraz optymalnego wykorzystania zasobów. Nie ma więc lepszych i gorszych metod — w odpowiednim kontekście każda z nich ma swoje zastosowania i istotną rolę do odegrania.